*မေယာင္ရာ ဆီမလူးနဲ႔*

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕က ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းတခုမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံသူ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ ေရာက္လာပါတယ္။ တစ္ခါမွ မေတြ႕ဖူးသူပါ။ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕ မိတ္ဆက္လမ္းညႊန္မႈနဲ႔ ေရာက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

*လက္မ၀င္ဘူး*

သူက လိင္ခြဲျခားမႈ (gender discrimination) နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သုေတသန လုပ္ေနသူပါ။ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးခ်င္တာေတြ ေမးခြင့္ျပဳပါလို႔ ေမတၱာရပ္ခံတာေၾကာင့္ စကားေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္က အေလးအနက္ ေလ့လာထားလို႔ စကားေျပာရတာ လက္မ၀င္ဘူး။ အဆင္ေျပတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ေလ့လာထားသလဲဆုိရင္ မဟာယနနဲ႔ ဟိနာယန ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းေတြအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းသိထားတယ္။ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြကို သူက အေတာ္ၾကီး ေလးစားတယ္။ တျခား အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြလို အမ်ိဳးသမီးေတြကုိ ဒုတိယတန္းစား လူသားမ်ားအျဖစ္ သေဘာမထားဘဲ အိမ္ေထာင္စုရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲသူ ေငြကိုင္အျဖစ္ ေနရာေပးတာကုိ သူက ခ်ီးက်ဴးတယ္။

*မိန္းမလ်ာ ေယာက်္ားလ်ာ*

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူနဲ႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္တာေတြကို ဒီေနရာမွာ မေရးေတာ့ပါဘူး။ ေရးခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ လမ္းေခ်ာ္သြားမွာစိုးလုိ႔ပါ။ စနစ္တက် ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာထားတာေၾကာင့္ သူ႕ကုိ ေလးစားသလုိ၊ ဒီလုိ ေလ့လာႏုိင္ေအာင္ လံုေလာက္တဲ့ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ပညာေရးစနစ္ကိုလည္း အားက်မိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဓိက ေရးခ်င္တာက သူ ေမးတဲ့ ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ပါတယ္။ သူက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မိန္းမလ်ာ (gay) နဲ႔ ေယာက်္ားလ်ာ (lesbian) မ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းထားတာ ဘာေၾကာင့္ မရွိရတာလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္။ မိန္းမလ်ာ ေယာက်္ားလ်ာမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားက သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ေလ့ရွိၿပီး မႏွစ္ျမိဳ႕တဲ့ သေဘာနဲ႔ ဆက္ဆံတတ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုက ရႈတ္ခ်တဲ့ အျမင္ရွိၾကတယ္။ အမ်ားစုက ရႈတ္ခ်တဲ့ အျမင္ရွိၾကတယ္။ ေဆးပညာ ရႈေထာင့္အျမင္နဲ႔ ၾကည့္တတ္ဖို႔ ပညာေပးတာမ်ိဳး မရွိတဲ့အျပင္ ပိုဆိုးတာက သူတုိ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ကုိ ေလးစား အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မရွိတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

*တိုက္ရိုက္ေမးခြန္း*

အဲဒီေနာက္ သူက ႏုိင္ငံေရး၊ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ လူငယ္အေရး၊ ႏုိင္ငံတကာအေရး၊ စာနယ္ဇင္းေလာကအေရး စတဲ့ လူ႕ေလာကရဲ႕ ကိစၥမွန္သမွ်ကို တို႔ထိ ေရးသားေနသူ တစ္ဦးအေနနဲ႔ မိန္းမလ်ာ ေယာက်္ားလ်ာမ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရးဖူးပါသလားလုိ႔ တိုက္ရိုက္ ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။ မေရးဖူးဘူးလို႔ ခ်က္ခ်င္း ေျဖလိုက္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ေရးဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ မထင္လုိ႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔ကုိ မႏွစ္ျမိဳ႕လို႔လားလို႔ ထပ္ေမးျပန္တယ္။ သူ ဒီလို ေမးတာကုိ မအံ့ၾသပါဘူး။ အေနာက္ႏုိင္ငံက လူေတြ အမ်ားစုက တျခားႏုိင္ငံေတြကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာ သူတုိ႔ ေရာက္ရွိေနတဲ့ လက္ရွိ အေျခအေန အဆင့္အတန္းက ႏႈန္းစံေတြနဲ႔ပဲ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ေလ့ ရွိၾကတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ေလး ငါး ေျခာက္ဆယ္က သူတုိ႔ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ေလ့ မရွိၾကဘူး။

*ေခ်ာက္ကမ္းပါးၾကီး ျခားသလို*

ဒီေန႔ ကမၻာေပၚမွာ သိပ္ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ဟာ အင္မတန္ ၾကီးမားပါတယ္။ နက္ရိႈင္းတဲ့ ေခ်ာက္ကမ္းပါးၾကီးတစ္ခု ျခားေနသလုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္မႈ ကြာျခားရင္ ကြာျခားသေလာက္ တျခား လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အႏုပညာေရး ကိစၥေတြမွာလည္း ကြာျခားမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံၾကီးေတြက လူေတြအတြက္ မီးရဖို႔ ေရရဖုိ႔ဆိုတာ ပူေနဖို႔ မလိုေတာ့တဲ့ ကိစၥျဖစ္ေပမယ့္ ဆင္းရဲတဲ့ ႏုိင္ငံက လူေတြအတြက္ေတာ့ မီးရဖုိ႔ ေရရဖို႔ဆိုတာ ထိပ္တန္းဦးစားေပး လိုအပ္ခ်က္ၾကီး တစ္ခုအျဖစ္ ရွိေနတာ ျဖစ္တယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံၾကီးေတြက လနဲ႔ အဂၤါၿဂိဳဟ္မွာ ေရရွိ မရွိ စူးစမ္းေလ့လာႏုိင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဆင္းရဲႏုိင္ငံက လူေတြကေတာ့ ေျမၾကီးထဲ တြင္းတူးၿပီး ေရရွာေနၾကရလုိ႔ အာကာသကုိ ေမာ့ေတာင္ မၾကည့္ႏုိင္ၾကေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆင္းရဲတဲ့ ႏုိင္ငံက လူေတြကုိ အျမင္က်ဥ္းေျမာင္းတယ္။ ဂလိုဘယ္စိတ္ဓာတ္ မရွိဘူးလို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။

*ယားလုိ႔ မကုတ္အား*

အေနာက္ႏုိင္ငံက သုေတသီ အမ်ိဳးသမီးကို မင္းတုိ႔မွာက ပူစရာ ဘာမွ မရွိဘူး။ မင္း အခုလုိ သုေတသနေတြ လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဂရန္႔ (grant) ေတြ၊ စေကာလားရွ္စေတြ အဆင္သင့္။ တုိ႔ဆီက လူေတြအတြက္ေတာ့ အခုထိ ကေလးတိုင္း မူလတန္း ပညာသင္ယူႏုိင္ဖုိ႔ မနည္းၾကီး လံုးပန္းေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ပူစရာ မရွိတဲ့ မင္းတုိ႔က ဘာမွ လုပ္စရာ မရွိဘဲ အားယားေနလို႔ တိရစ ၦာန္ အခြင့္အေရးတုိ႔၊ ေဂးအခြင့္အေရးတုိ႔၊ က်ားထိန္းသိမ္းေရး၊ ေျမြထိန္းသိမ္းေရးတုိ႔၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတုိ႔ စတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေထာင္ၿပီး ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေအာ္ဟစ္ေနႏုိင္ေပမယ့္ တုိ႔လို ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ လူတစ္ေယာက္အတြက္ အနိမ့္ဆံုး လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ စား၀တ္ေနေရး ဆိုတာေလးအတြက္ေတာင္ မနည္းၾကီး ရုန္းကန္ေနရလုိ႔ အားဖို႔ မေျပာနဲ႔ ယားလုိ႔ေတာင္ မကုတ္အားလို႔ ထံုးတုိ႔ မွတ္ထားရတယ္။

*အေရးၾကီးတာက ဒီမုိကေရစီ*

တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ လံုးလံုး ဒီမုိကေရစီဆိုတာနဲ႔ ကင္းေ၀းခဲ့လုိ႔ အခုမွ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ထူေထာင္ဖို႔ လံုးပန္းေနရဆဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ အားလံုးအတြက္ အေရးၾကီးဆံုး လိုအပ္တာက ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံတစ္ခု ပီပီျပင္ျပင္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒို႔အားလံုး ဒါအတြက္ ၾကိဳးစားေနရလို႔ တျခားကိစၥေတြကို အာရံုမစုိက္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဆိုင္းဘုတ္ေတြနဲ႔ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ သိပ္မ်ားလြန္းရင္ မေကာင္းဘူး။ ဒီမိုကေရစီ ခရီးကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ မင္းတုိ႔ရဲ႕ ေဂးအခြင့္အေရးေတြ၊ တိရိစ ၦာန္အခြင့္အေရးေတြကုိ တုိ႔ အားအားယားယား စဥ္းစားမေနႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာျပလုိက္ရတယ္။

*ဘာလုိ႔ ေအာ္ရမွာလဲ*

ဒီလို မေျပာရင္ မျဖစ္ဘူး။ အေနာက္ႏုိင္ငံက လူေတြ အားလုိ႔ ယားလို႔ လုပ္ေနၾကတာေတြကို အဟုတ္မွတ္ၿပီး ပံုတူ ကူးခ်ေနၾကတာမ်ိဳး ဒီမွာလည္း ေခတ္စားေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဂးအခြင့္အေရးဆိုတာ သူတို႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ ဘာမွ လုပ္စရာမရွိတဲ့ အားအားယားယား လူတန္းစားေလာက္သာ ေအာ္ေနၾကတာပါ။ အမ်ားစုက စား၀တ္ေနေရးနဲ႔ အခြန္ေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့ေရး အလုပ္လက္မဲ့ ပေပ်ာက္ေရး၊ ပညာေရး က်န္းမာေရး စရိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ကိစၥေတြနဲ႔ လံုးခ်ာလိုက္ေနၾကတာပါ။ ေဂးအခြင့္အေရး အေၾကာင္း ဒီမွာသာ လာေျပာေနတာ သူတုိ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာင္ လိင္တူခ်င္း တရား၀င္ လက္ထပ္ခြင့္ျပဳတဲ့ ႏုိင္ငံဆုိလုိ႔ လက္ဆယ္ေခ်ာင္းေတာင္ ျပည့္ေအာင္ ရွိတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ေဂးအခြင့္အေရးတုိ႔ တိရစ ၦာန္အခြင့္အေရးတုိ႔ကို အခ်ိန္ကုန္ခံၿပီး ဘာလုိ႔ ေအာ္ေနရမွာလဲ။

*မေယာင္ရာ ဆီမလူးနဲ႔*

အခု အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ အေရးၾကီးဆံုးက က်ားေတြ ေျမြေတြ မိေက်ာင္းေတြ မဟုတ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လူမ်ိဳးေတြအတြက္ အနိမ့္ဆံုး လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ စား၀တ္ေနေရးနဲ႔ သားသမီးေတြရဲ႕ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အလုပ္အကုိင္ေတြ ေပါမ်ားေရး ျဖစ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အားလံုး ၾကိဳးပမ္းေနၾကတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ဖို႔က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ေတာ့ ပထမ ဦးစားေပး အေရးၾကီးဆံုး ကိစၥၾကီးပဲ။ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံ မတည္ေဆာက္ႏုိင္ရင္ တိရိစ ၦာန္အခြင့္ အေရး မေျပာနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးတုိ႔ စာေပ လြတ္လပ္ခြင့္တို႔ဆုိတာေတြလည္း နတၳိပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ခုခ်ိန္မွာ ေဂးအခြင့္အေရးေတြ၊ က်ားနဲ႔ မိေက်ာင္း အခြင့္အေရးေတြ ေၾကြးေၾကာ္ေနတာဟာ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းက ေသြဖည္သြားေအာင္ လုပ္ေနတာနဲ႔ အတူတူပဲလို႔ ေျပာလုိက္ခ်င္တယ္။ မေယာင္ရာ ဆီမလူးပါနဲ႔။ ကုိယ့္အတြက္ ဘာအေရးၾကီးဆံုးလဲ ဆိုတာပဲ စဥ္းစားပါ။

လူထုစိန္၀င္း

၂၁ – ၃- ၂၀၁၁